Υπολογιστική Κρυπτογραφία
Section outline
- 
                    
Διδάσκοντες:
- Στάθης Ζάχος, Καθηγητής (zachos@cs.ntua.gr)
 - Άρης Παγουρτζής, Καθηγητής (pagour@cs.ntua.gr)
 - Πέτρος Ποτίκας, Ε.Δι.Π. (ppotik@cs.ntua.gr)
 - Παναγιώτης Γροντάς, Μεταδιδάκτορας (pgrontas@mail.ntua.gr)
 
Βοηθοί Διδασκαλίας:
- Θωμάς Σουλιώτης, Υ.Δ.
 - Pourandokht Behrouz, Υ.Δ.
 - Μαριάννα Σπυράκου, Υ.Δ.
 - Ελένη Μακρή
 - Δανάη Μπάλλα
 - Ορέστης Κωνσταντινίδης
 
Διαλέξεις (έναρξη: 2/10)
- Τρίτη 12:45-15:00, Αμφ. 4, Νέο Κτ. Ηλεκτρολόγων ΕΜΠ
 - Παρασκευή 16:15-18:00, Αμφ. 4, Νέο Κτ. Ηλεκτρολόγων ΕΜΠ
 
Βασική βιβλιογραφία:
[ΖΠΓ]: Ε. Ζάχος, Α. Παγουρτζής, Π. Γροντάς: Υπολογιστική Κρυπτογραφία, Κάλλιπος, 2015.
[LK2]: Jonathan Katz and Yehuda Lindell: Introduction to Modern Cryptography (2nd edition).
[BoSh]: D. Boneh and V. Shoup: A Graduate Course in Applied Cryptography (free draft, κατεβάστε την τελευταία έκδοση) - 
                    
ΤΡΙΤΗ 4/10
- Επισκόπηση αρχών και εφαρμογών της σύγχρονης κρυπτογραφίας.
 - Κλασικά συστήματα (αντικατάστασης, Καίσαρα, Vigenere cipher) και κρυπτανάλυσή τους.
 - Δείκτης σύμπτωσης (Coincidence Index).
 
Slides: Introduction (1-40) & Classical Cryptosystems (1-19)
Προτεινόμενη μελέτη:
- [ΖΠΓ]: κεφ. 1 (1.1 & 1.2)
 - [LK2]: κεφ. 1.2, 1.3
 
Παρασκευή 7/10
- Επανάληψη κρυπτογράφησης και κρυπτανάλυσης Vigenere.
 - Τέλεια μυστικότητα κατά Shannon. Ισοδύναμες συνθήκες. Random Shift cipher.
 
Slides: Classical Cryptosystems (10-25)
Προτεινόμενη μελέτη:
- [ΖΠΓ]: κεφ. 1.4.3
 - [LK2]: κεφ. 2
 
 - 
                    
ΤΡΙΤΗ 11/10
- Επανάληψη τέλειας μυστικότητας
 - Κρυπτοσυστήματα ρεύματος, μετάθεσης και γινομένου.
 - Ασύμμετρη κρυπτογραφία: κρυπτοσύστημα "σακιδίου" Merkle-Hellman, επίθεση Shamir.
 
- Μοντέλα και ορισμοί ασφάλειας
 - Τύποι επιθέσεων
 - Παίγνια Μη Διακρισιμότητας
 - Γενική μορφή κρυπτογραφικών αναγωγών
 - Ανάλυση ασφάλειας ανταλλαγής κλειδιού Diffie-Hellman
 
Slides: Formal Models (1-48)Προτεινόμενη μελέτη: [ΖΠΓ] 1.4, 6.2, 6.3 [LK2] 1.4
Προαιρετική Μελέτη:
- W. Diffie and M. Hellman. New directions in cryptography. IEEE Trans. Inf. Theor., 22(6):644-654, September 1976.
 - Russell Impagliazzo, A Personal View of Average-Case Complexity, (pdf).
 - Neil Koblitz, Alfred Menezes, Another Look at “Provable Security”, (pdf).
 - Ivan Damgard, A proof reading of some issues in cryptography, (pdf).
 
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 14/10
- Διαιρετότητα
 - ΜΚΔ: Ιδιότητες - Αλγόριθμος Ευκλείδη
 - Πρώτοι αριθμοί
 - Συνάρτηση φ του Euler
 - Αριθμητική modulo, ο δακτύλιος Z_m 
 - Μικρό Θεώρημα Fermat
 - Ύψωση σε δύναμη modulo m
 
Slides: Number Theory (1-15)Προτεινόμενη μελέτη: [ΖΠΓ] 2.1, 4.1, 4.2, 4.3
 - 
                    
ΤΡΙΤΗ 18/10
- Θεωρία ομάδων, τάξη στοιχείου και ομάδας, κυκλικές ομάδες, γεννήτορες.
 - Σύμπλοκα, ομάδα πηλίκο, Θεώρημα Lagrange.
 
- Έλεγχος πρώτων με θεώρημα του Fermat.
 
Slides: Number Theory (16-24)Προτεινόμενη μελέτη: [ΖΠΓ] 2.2, 2.3, 4.5 [LK2] 8.1-8.3 (συμπληρωματικά)
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 21/10
- Η δομή των ομάδων Z*p και U(Zpq).
 - Κινέζικο Θεώρημα Υπολοίπων
 - Τετραγωνικά Υπόλοιπα
 
Προτεινόμενη μελέτη: [ΖΠΓ] 2.3, 2.4, [LK2] 8.1-8.3 (συμπληρωματικά)
 - Θεωρία ομάδων, τάξη στοιχείου και ομάδας, κυκλικές ομάδες, γεννήτορες.
 - 
                    
ΤΡΙΤΗ 25/10
- Tετραγωνικές ρίζες modulo n και παραγοντοποίηση
 - Σύμβολο Legendre
 - Σύμβολο Jacobi
 - Έλεγχος πρώτων αριθμών Miller-Rabin
 - Ευεπίλυτα και Δυσεπίλυτα αριθμητικά προβλήματα
 
Προτεινόμενη μελέτη: [ΖΠΓ] 2.4, 4.5, 4.6, 4.7 [LK2] 8.2.2 (συμπληρωματικά)ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 28/10
Επέτειος 28ης ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ - Δεν έγινε μάθημα
 - 
                    ΤΡΙΤΗ 1/11
- Κρυπτοσυστήματα τμήματος. 
 - Δίκτυα Feistel. 
 - Κρυπτοσύστημα DES, S-boxes, MITM attack. 
 - Βελτιώσεις: 3-DES, DES-X.
 
Προτεινόμενη μελέτη: [ΖΠΓ] 5.1-5.3ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 4/11
- Τρόποι Λειτουργίας του DES
 - Το κρυπτοσύστημα AES
 
Προτεινόμενη μελέτη: [ΖΠΓ] 5.3 - 5.6 - Κρυπτοσυστήματα τμήματος. 
 - 
                    ΤΡΙΤΗ 8/11
- Αλγεβρική περιγραφή του AES
 
Δείτε και στο επίσημο site του NIST.
Δεν έγινε η 2η ώρα λόγω συνέλευσης των φοιτητών.ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 11/11- Γεννήτριες Ψευδοτυχαιότητας
 - Ψευδοτυχαίες συναρτήσεις και μεταθέσεις
 - Blum-Blum-Shub
 - Κρυπτοσυστήματα ροής
 - RC4
 - Καταχωρητές Ολίσθησης Γραμμικής Ανάδρασης
 - eStream
 
Slides: Stream CiphersΠροτεινόμενη Μελέτη: [ΖΠΓ] 5.7 (έως και 5.7.3) - 
                    ΤΡΙΤΗ 15/11Δεν έγινε μάθημα λόγω των εκδηλώσεων για την επέτειο του Πολυτεχνείου.ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 18/11 - Συναρτήσεις Σύνοψης
- Μονόδρομες Συναρτήσεις
 - Συναρτήσεις Σύνοψης
 - Παράδοξο - Επιθέσεις Γενεθλίων
 
Slides: Hash Functions (1-18)
Προτεινόμενη Μελέτη: [ΖΠΓ] 6.1, 8.1- 8.2, [LK2] 5.1, 5.4.1
 - 
                    
ΤΡΙΤΗ 22/11 - Συναρτήσεις Σύνοψης
- Βελτιωμένες Επιθέσεις Γενεθλίων
 - Κατασκευή Merkle-Damgård
 - Δένδρα Merkle
 - Χρήσεις συναρτήσεων σύνοψης
 
Slides: Hash Functions (19-32)
Προτεινόμενη Μελέτη: [ΖΠΓ] 8.2-8.3, [LK2]: 5.2, [BoSh]: 8.3, 8.4
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 25/11 - Εφαρμογές Συναρτήσεων Σύνοψης - Εισαγωγή στην Κρυπτογραφία Δημοσίου Κλειδιού
- Σχήματα Δέσμευσης
 - Ασφαλής αποθήκευση κωδικών
 - Timestamping
 - Εισαγωγή στο Proof Of Work
 
Slides: Hash Applications (Δ. Ζήνδρος)
- Κρυπτογραφία δημοσίου κλειδιού
 - To κρυπτοσύστημα RSA - Απόδειξη ορθότητας
 - Τιμές Παραμέτρων
 
Slides: RSA 1-16
Προαιρετική μελέτη: Factorization of a 768-bit RSA modulus (iacr.org)
 - 
                    
ΤΡΙΤΗ 29/11
Το κρυπτοσύστημα RSA
- Επανάληψη ορισμού
 - Παρατηρήσεις (Επιλογή p, q, e) - Επιτάχυνση Αποκρυπτογράφησης
 - Σχετικά δύσκολα προβλήματα και αναγωγές μεταξύ τους
 - Αριθμοθεωρητικές Επιθέσεις
 - Έλλειψη IND-CPA, IND-CCA. Malleability
 
Slides: RSA 17-40,45,46
Προαιρετική μελέτη:
- Dan Boneh, Twenty Years of Attacks on the RSA Cryptosystem (nmsu.edu)
 - Alexander May, Computing the RSA Secret Key is Deterministic Polynomial Time Equivalent to Factoring, (pdf)
 - Arjen K. Lenstra, James P. Hughes, Maxime Augier, Joppe W. Bos, Thorsten Kleinjung, and Christophe Wachter, Ron was wrong, Whit is right, (pdf)
 
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 02/12
Το κρυπτοσύστημα RSA (ολοκλήρωση)
- Διαρροή parity - location bits και 'σπάσιμο' RSA
 - Επιθέσεις Padding Oracle (Bleichenbacher)
 - RSA - OAEP
 
Slides: RSA 41-56.
Συνολική Μελέτη RSA: [ΖΠΓ] 6.4, [LK2] 11.5.1, 11.5.2, 11.5.4, 11.5.6, [BoSh] 10.3
Προαιρετική μελέτη:
- Daniel Bleichenbacher. Chosen Ciphertext Attacks Against Protocols Based on the RSA Encryption Standard PKCS #1 (pdf)
 
Κρυπτοσυστήματα Διακριτού Λογαρίθμου
- Ανταλλαγή κλειδιού DH και DLP, CDHP, DDHP (επανάληψη)
 - Αλγόριθμοι Διακριτού Λογαρίθμου (Shanks, Pohlig-Hellman)
 - Ευκολία DDHP στο Z_p^*
 - Επιλογή Ομάδας, Μέγεθος παραμέτρων
 
Slides: EG 1-15.
Μελέτη: [ΖΠΓ] 4.8, [LK2] 8.3.2, 8.3.3, 9.2.1, 9.2.2
 - 
                    
ΤΡΙΤΗ 6 / 12
Δεν έγινε μάθημα στη σχολή.
Προαιρετική μελέτη:
- Dan Boneh, The Decision Diffie-Hellman Problem (pdf)
 
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 9/12
- Το κρυπτοσύστημα ElGamal
 - Το κρυπτοσύστημα Cramer-Shoup
 - Σχήματα δέσμευσης με βάση τον διακριτό λογάριθμο
 - Secret Sharing - Threshold ElGamal
 
Slides: EG (16-59)
Μελέτη: [ΖΠΓ] 6.5, 9.2, 9.3 [LK2] 11.4.1, 13.3 [BoSh] 10.6.1, 11.5, 11.6
 - 
                    
ΤΡΙΤΗ 13/12/2022
- Ψηφιακές Υπογραφές - Ορισμός
 - Μοντελοποίηση Ασφάλειας
 - Ψηφιακές Υπογραφές RSA, RSA-FDH
 - Το μοντέλου του τυχαίου μαντειου
 - Μη πλαστογραφησιμότητα RSA-FDH στο μοντέλου του τυχαίου μαντείου
 - Υπογραφές ElGamal
 
Slides: DS 1-42
Μελέτη: [ΖΠΓ] 7.1 - 7.4, [LK2] 12.1 - 12.4.
Προαιρετική Μελέτη: Σημειώσεις Bellare - Rogaway για RSA-FDH και απόδειξη μη πλαστογραφησιμότητας (12.3.5 - pdf)
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 16/12/2022
- Ψηφιακές Υπογραφές DSA
 - Υποδομή Δημοσίου Κλειδιού
 
Slides: DS 43-58
- Αποδείξεις μηδενικής γνώσης
 - Παραδείγματα από Θ. Πολυπλοκότητας
 - Σ-Πρωτόκολλα
 - Υπογραφές Schnorr
 
Slides: ZK 1-49
Μελέτη: [ΖΠΓ] 10.1 - 10.3.
Προαιρετική Μελέτη:
How To Simulate It - A Tutorial on the Simulation Proof Technique (iacr.org) (Ch.1, 2, 3, 5).
 - 
                    
ΤΡΙΤΗ 20/12
- Blockchain - Consensus
 - Εισαγωγή στο bitcoin
 
Προτεινόμενη μελέτη: [ΖΠΓ] 11.3 - 11.4
Διαφάνειες: Blockchain-Consensus και Bitcoin (Δ.Ζήνδρος)
Προαιρετική μελέτη: Bitcoin's Academic Pedigree, Arvind Narayanan and Jeremy Clark
 - 
                    
ΤΡΙΤΗ 10.01.2023
Κρυπτοψηφοφορίες
- Απαιτήσεις ηλεκτρονικών ψηφοφοριών
 - Ομομορφικά συστήματα
 - (Επαληθεύσιμα) Δίκτυα Μίξης
 - Ψηφοφορίες με τυφλές υπογραφές
 - Ανοιχτά Θέματα
 
Μελέτη: [ΖΠΓ] 11.1μ [LK2] 13.3.3
Προαιρετική Μελέτη: [1707.08619] Public Evidence from Secret Ballots (arxiv.org)
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 13.01.2023
Ελλειπτικές Καμπύλες
- Μαθηματικό υπόβαθρο
 - Κρυπτογραφικά πρωτόκολλα βασισμένα σε ελλειπτικές καμπύλες
 - Pairing-Based Crypto και εφαρμογές
 
 - 
                    
ΤΡΙΤΗ 17/1
Εξέταση ασκήσεωνΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 20/1
Εξέταση ασκήσεων